A3: Activerende armoede-aanpak in Friesland

Klik hier om dit artikel te downloaden als pdf-document.

Begin 2018 zijn er in Friesland twee A3-werkers aangesteld voor diaconaal opbouwwerk. Robert Colijn voor de regio’s Noordoost Fryslân en Leeuwarden e.o. en Elvera Jansen voor de regio’s De Fryske Marren en Heerenveen/Stellingwerven.

Armoede – een hardnekkig probleem voor de gemeenschap

Armoede in Fryslân….. Het bestaat. Elk jaar verschijnen nieuwe cijfers en telkens blijkt dat de ‘nieuwe’ armoede toeneemt en zich verdiept. Wat kunnen we er aan doen? Op veel plekken waar armoede bestaat zijn kerken actief, of op zoek naar een mogelijkheid om armoede op te sporen en aan te pakken. Het lijkt een nieuw probleem, ook al hoort de strijd tegen de armoede al eeuwenlang tot de kerntaak van de kerkelijke diaconie en caritas.

Misschien hebben de kerken het een beetje afgeleerd. In de 20e eeuw leek de rol van de kerken bij de aanpak van armoede te zijn uitgespeeld. Na veel sociale en politieke strijd leek het er even op dat armoede kon worden uitgebannen door sociale wetgeving. Maar helaas. Armoede is nooit volledig uitgebannen. En vanaf de jaren ’80 van de vorige eeuw nam de armoede in Nederland zelfs weer toe. Er ontstond een nieuwe tweedeling ontstaan. En bij elke crisis groeit de kloof tussen arm en rijk. De kerken zagen de signalen als eerste. Landelijk sloeg de Raad van Kerken alarm (“Armoede is onrecht”) en in Fryslân vroeg de Arme Kant van Fryslân namens de kerken aandacht voor armoede. Lokaal kwamen vele initiatieven tot stand. Kerken helpen met voedselhulp, maaltijden, met kanskaart-projecten en met maatjesprojecten voor mensen met schulden. En altijd blijft de vraag: kunnen we er ook structureel iets aan doen?

A3: Activerende armoede-aanpak

In 2018 zijn De Arme Kant van Fryslân, de classis van de protestante kerken in Fryslân en Solidair Friesland begonnen met een nieuw project om de diaconale aanpak van armoede een extra impuls te geven: het A3-project. A3 staat voor: activerende aanpak van armoede, een vorm van diaconaal opbouwwerk. Het project is gericht op mensen in armoede, vooral op degenen die de aansluiting met de samenleving verloren zijn of dreigen te verliezen. Wie zijn deze mensen? (Hoe) kunnen we hen bereiken en misschien een eindje met hen meelopen? Wat kan de kerk daarin betekenen? Daar gaan de A3-werkers mee op pad. Ervaringen met diaconaal opbouwwerk in Súdwest-Fryslân hebben laten zien dat diaconaal opbouwwerk daarin veel kan betekenen. Het diaconaal opbouwwerk bleek voor deze mensen van betekenis te kunnen zijn. Zij ervaren steun en ontdekken ‘dat ze er wél toe doen’. Zij realiseren op kleine schaal projecten waar ze in geloven en zichzelf kunnen ontwikkelen. In wederkerigheid. De diaconaal opbouwwerkers ondersteunen hen daarbij.

De Arme Kant van Fryslân, de classis van de protestante gemeenten in Fryslân en Solidair Friesland werden geïnspireerd en zochten naar mogelijkheden om deze aanpak ook elders in Fryslân toe te passen. Niet om de projecten van Súdwest-Fryslân te kopiëren. Wel om ook elders iets in beweging te brengen voor een structurele aanpak van armoede, uiteraard samen met anderen.
Met financiële steun van de provincie Fryslân, het Fries activiteiten fonds van de Protestantse Kerken in Fryslân, fondsen en diaconieën werd dit mogelijk.

De A3-aanpak is een bijdrage aan ‘de mienskip’. Omdat de betrokkenen het gevoel krijgen er – soms ondanks alles – toch bij te horen en van waarde te zijn voor zichzelf en de samenleving, heeft dit werk heeft ook betekenis voor de samenleving als geheel en voor de diaconale vrijwilligers en de kerken. Gemeenten en parochies hebben vaak moeite om zelf in contact te komen met mensen in schrijnende armoede. Het vraagt om een openheid naar de ander en om een gerichtheid op de samenleving. Een A3-project is een concrete uitnodiging voor zo’n contact. En de A3-werker kan daarbij ondersteunen. Zo doet de kerk waarvoor ze is opgericht: mensen in nood troost bieden, hen hoop en concreet perspectief bieden om er uit te komen en om zelfrespect te behouden of te hervinden

Jan Bosman, Solidair Friesland
Klik hier voor de site van solidair Friesland